Już w połowie lat 90. pojawiły się pierwsze doniesienia naukowe łączące celiakię z łysieniem plackowatym. Okazało się wówczas, że pewna grupa pacjentów z łysieniem miała również celiakię, a u jednego z chorych, po zastosowaniu diety bezglutenowej, włosy całkowicie odrosły. Nic więc dziwnego, że wielu lekarzy zaleca osobom cierpiącym na łysienie plackowate wykonanie badań w kierunku celiakii – trwałej nietolerancji glutenu.
Czym jest łysienie plackowate i jaki ma związek z nietolerancją glutenu?
Åysienie plackowate jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym, w której układ odpornościowy przez pomyłkę atakuje mieszki włosowe. Choroba ta dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych, kobiety oraz mężczyzn. Ogólnie boryka się z nią ok. 0,1-0,2% społeczeństwa. Schorzenie to, w zależności od typu (a jest ich kilka) może doprowadzić do częściowej lub całkowitej utraty włosów, nie tylko na głowie, ale i na całym ciele. Celiakia jest z kolei chorobą, w której organizm nieprawidłowo reaguje na gluten – białko występujące w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie. Po spożyciu produktu z glutenem w organizmie zaczynają być produkowane przeciwciała skierowane przeciwko jego własnym tkankom. Nietolerancja glutenu, podobnie jak łysienie plackowate, jest więc schorzeniem o podłożu autoimmunologicznym, a jak wiadomo wystąpienie jednej choroby autoimmunologicznej wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia kolejnej. W przypadku celiakii atakowane są jednak nie mieszki włosowe, a kosmki jelitowe – drobne struktury wyścielające od wewnątrz jelito cienkie, odpowiedzialne za przyswajanie składników odżywczych z pokarmu. Im bardziej organizm wystawiany jest na szkodliwe działanie glutenu, tym więcej kosmków zostaje zniszczonych. Brak tych ważnych struktur uniemożliwia z kolei pełne wchłanianie witamin i minerałów, potrzebnych człowiekowi do prawidłowego funkcjonowania.
Nietolerancja glutenu powoduje, że leczenie łysienia plackowatego nie przynosi efektu?
Nietolerancja glutenu ogranicza nie tylko wchłanianie substancji odżywczych, co prowadzi do niedoborów pokarmowych, ale też leków, stosowanych w leczeniu łysienia plackowatego. Niedożywiony organizm nie jest również w stanie odbudować uszkodzonych mieszków włosowych. Terapia łysienia plackowatego nie będzie więc skuteczna, jeśli chory nie zacznie jednocześnie leczyć celiakii. Warto wspomnieć, że braki witamin i minerałów spowodowane celiakią same w sobie mogą być przyczyną nadmiernego wypadania włosów. Dlatego tak ważne jest, aby próbować jak najszybciej pozbyć się niedoborów, stosując odpowiednie leczenie. Fakt, że celiakia jest chorobą genetyczną i nie da się usunąć jej przyczyny (obecność układu genów HLA DQ2 i/lub HLA DQ8), nie oznacza bowiem, że jesteśmy wobec niej bezbronni. Najskuteczniejszą bronią przeciwko skutkom celiakii jest dieta bezglutenowa. Nie należy jej jednak wprowadzać bez namysłu. Zanim pożegnamy się z glutenem, warto, abyśmy sprawdzili, czy celiakia w ogóle nas dotyczy. Celiakia – diagnostykę warto zacząć od testów genetycznych, wśród testów diagnostycznych w kierunku celiakii najpopularniejszym jest test na obecność przeciwciał (tzw. serologiczny). Nie sprawdza się on jednak w przypadku osób, które są już na diecie bezglutenowej, ponieważ może wtedy dać fałszywie ujemny wynik. Nie będzie również wiarygodny u dzieci do lat 2, z uwagi na to, że ich układ odpornościowy dopiero się tworzy i przeciwciała mogą być nieobecne.
Właśnie dlatego diagnostykę celiakii powinny otwierać badania genetyczne, jako że są zawsze wiarygodne. Dopiero gdy potwierdzą obecność „genów celiakii”, diagnostykę można rozszerzyć. Dieta bezglutenowa – dzięki niej włosy mają szansę odrosnąć Po wprowadzeniu diety bezglutenowej kosmki jelitowe osoby chorej na celiakię zaczynają się odtwarzać, a jelito powoli odzyskuje zdolność wchłaniania substancji odżywczych oraz leków na łysienie plackowate. Eliminacja glutenu może więc spowodować, że włosy odrosną. Przy okazji ustąpią też inne objawy nietolerancji glutenu – problemy gastryczne, osłabienie, uczucie zmęczenia, czy bóle kości i stawów.
Natalia Jeziorska
Zdjęcie: © Anna Bizoń/123.fr.com
