EMG to badanie rozpoznające choroby mięśni. Dowiedz się, kiedy warto je wykonać

Do lekarza neurologa trafiamy albo w sytuacjach nagłych (np. udar mózgu), albo z powodu pojawienia się pozornie błahych, jednak niepokojących dolegliwości: uczucia mrowienia, drętwienia, czy bólu różnych części ciała, a także z powodu osłabienia siły mięśniowej, zarówno w postaci uogólnionej, jak i ograniczonej do konkretnego rejonu ciała. W przypadku powyższych dolegliwości podstawowym badaniem, poza lekarskim badaniem neurologicznym, jest EMG – elektromiografia.

Czym jest EMG?

Badanie EMG to zestaw kilku testów, oceniających funkcję nerwów obwodowych oraz mięśni. Pełne badanie obejmuje 4 części: elektroneurografię (ENG), elektromiografię (właściwe EMG), próbę tężyczkową i próbę miasteniczną. Zazwyczaj nie ma potrzeby wykonywania wszystkich tych badań, a jedynie tę część z nich, która pomoże w diagnostyce naszych objawów. Nazwa badania – elektromiografia –   sugeruje, że jest to badanie mięśni, jednak w rzeczywistości narząd ten funkcjonuje w ścisłej zależności z nerwami ruchowymi. Zaburzenia przewodnictwa nerwowego w nerwach motorycznych objawiać się będą zaburzeniem funkcji mięśni i odwrotnie, niedomoga w zakresie samego mięśnia sprawi, że prawidłowo działające nerwy nie będą mogły wywołać pożądanego efektu – skurczu mięśnia. W ramach badania EMG bada się zatem zarówno przewodnictwo nerwowe, jak i odpowiedź samego mięśnia, aby można było zróżnicować przyczynę występujących objawów.

Zasada badania EMG

Samo badanie, choć można je zaliczyć do badań inwazyjnych, nie jest ani niebezpieczne, ani nieprzyjemne. Polega ono na stymulacji nerwów obwodowych elektrodami powierzchniowymi, mocowanymi na skórze i rejestrowaniu odpowiedzi z konkretnego mięśnia. Analiza zebranych informacji pozwala na wyliczenie szybkości przewodzenia przez nerw. Sam mięsień bada się z kolei elektrodami igłowymi, bardzo cienkimi, wprowadzanymi po kilka do badanych mięśni. Sczytują one potencjały elektryczne, które powstają w spoczynku, w trakcie dowolnego ruchu i podczas skurczu maksymalnego. W zależności od liczby badanych mięśni czas tej procedury może być bardzo długi, nawet ponad 60 minut. Czasami wykonywana jest także próba tężyczkowa, która polega na ocenie potencjałów elektrycznych elektrodą igłową z I mięśnia międzykostnego ręki po uprzednim zaciśnięciu na 10 minut opaski wywołującej niedokrwienie badanego obszaru i wykonaniu 2-minutowej hiperwentylacji. Taki test wykonuje się jedynie w przypadku podejrzenia choroby nazywanej tężyczką. W ramach badania EMG niekiedy wykonuje się również próbę miasteniczną, polegającą na pobudzaniu elektrodą powierzchowną konkretnego nerwu serią bodźców elektrycznych i badaniu odpowiedzi z mięśnia, która w przypadku miastenii powinna być z pobudzenia na pobudzenie coraz mniejsza.

Badanie EMG pozwala wykryć choroby mięśni

Wśród chorób, które można wykryć poprzez wykonanie EMG, należy wymienić choroby mięśni. Analizując wynik badania lekarz w takiej sytuacji rozpozna uszkodzenie mięśnia przy prawidłowo działającym układzie nerwowym. Do chorób, do rozpoznania których cennym badaniem jest EMG, należą: dystrofie mięśniowe (np. dystrofia Duchenne’a, Beckera, dystalna, itd.) i miopatie (wrodzone, zapalne, endokrynne, metaboliczne, toksyczne). Dla pacjenta ważne są natomiast objawy chorób mięśni, które powinny go skłonić do wizyty u neurologa. Pierwszym takim objawem jest osłabienie mięśni, zarówno ogólne, jak i dotyczące wybranych grup mięśni (np. w zapalnych miopatiach – zapaleniu wielomięśniowym, czy zapaleniu skórno-mięśniowym, charakterystyczny jest niedowład głównie tzw. mięśni proksymalnych, a więc obręczy barkowej i miednicznej, objawiający się trudnościami w unoszeniu kończyn górnych, czy wchodzeniu po schodach). Inne niepokojące objawy to: przerost lub zanik mięśni, ich drżenia lub kurcze, bóle, czy nadmierna męczliwość mięśni. Ten ostatni objaw może wskazywać na miastenię – chorobę nie polegającą ściśle na uszkodzeniu samego mięśnia, ale na niedomodze tzw. złącza nerwowo-mięśniowego. Charakterystyczne dla tej choroby jest osłabienie mięśnia wskutek wykonywania powtarzanych ruchów. W badaniu EMG można to wykryć wykonując próbę miasteniczną.

EMG pozwala zróżnicować choroby mięśni i nerwów

Dużą zaletą badania EMG jest fakt, że nie wykrywa ono jedynie uszkodzenia samych mięśni, ale pomaga zdiagnozować także ewentualne choroby obwodowego układu nerwowego, które mogą niekiedy objawiać się zanikiem, wiotkością lub zwiększonym napięciem mięśni, czy ich drżeniami. Ponadto w badaniu EMG wykryte mogą być także choroby nie związane bezpośrednio z objawami mięśniowymi. Można zatem poprzez wykonanie EMG wykryć: zespół cieśni nadgarstka, uszkodzenia pojedynczych nerwów, splotów nerwowych, korzeni nerwowych, uogólnione polineuropatie – zapalne, toksyczne, metaboliczne (np. cukrzycową), stwardnienie zanikowe boczne (SLA), zespół Guillain-Barre, czy wreszcie tężyczkę, a szczególnie jej postać utajoną.

Jak widać, badanie EMG jest cennym badaniem w neurologii o szerokim wachlarzu możliwości diagnostycznych. Jeśli odczuwamy objawy, które mogą świadczyć o chorobie mięśni lub obwodowego układu nerwowego, warto pomyśleć o przeprowadzeniu badania EMG.

Źródło: Artykuł sponsorowany