Strona główna » Cukrzyca – nie daj się jej zaskoczyć

Cukrzyca – nie daj się jej zaskoczyć

przez PewnaPani
0 komentarz

""

Masz okazję skontrolować poziom cukru? Nie wahaj się. Nie słuchaj, że to badanie nie ma sensu. Wielu osobom pomogło wykryć chorobę we wczesnym stadium Niestety wiele osób dowiaduje się o chorobie w momencie pojawienia się już powikłań Warto się badać. Cukrzyca w obecnych czasach stała się chorobą cywilizacyjną. Dotyka ona coraz szerszej grupy osób. W dużej mierze na rozwój choroby ma wpływ nieodpowiedni sposób odżywiania oraz genetyka. Cukrzyca w pierwszej fazie rozwoju może być trudna do zdiagnozowania, bez przeprowadzenia odpowiednich badań. Ważną kwestią jest zatem obserwacja swojego ciała

 

Kto choruje na cukrzycę?

Na cukrzycę obecnie zachorować można w każdym wieku. Cukrzyca typu pierwszego zwana jest głównie dziecięcą, ale zachorować można zarówno w okresie niemowlęcym, jak i do 30 roku życia. Zwiększa się ryzyko chorowania coraz młodszych osób na cukrzycę drugiego typu, zwaną dotychczas cukrzycą dorosłych – teraz dotyka ona również młodsze pokolenia. Cukrzyce o nietypowym przebiegu mają swoje nazwy. Wyróżniamy coraz więcej typów (np. LADA, MODY) i podtypów. Mechanizmy, niezależnie od wieku czy grupy, są jednak zbliżone.


 

Zazwyczaj chorują osoby, które mają ku temu genetyczne skłonności. Większe prawdopodobieństwo zachorowania pojawia się również u kobiet w ciąży. Coraz większa rzesza pacjentów diagnozowanych z cukrzycą ma nieprawidłowe nawyki, zły styl życia, niezdrową dietę oraz nadwagę lub otyłość, które pierwszym wskazaniami do pojawienia się tej choroby.


Która cukrzyca jest uwarunkowana genetycznie?

Obie, chociaż typu 2 w większym stopniu. Coraz więcej osób z cukrzycą typu 1 ma dzieci, więc w populacji przybywa genów jej sprzyjających. Zarazem choroba jest skutkiem czynników środowiskowych działających na dziecko, często już w łonie matki – nieprawidłowa dieta, czynniki chemiczne w otoczeniu i w pożywieniu, niezdrowy styl życia, np. papierosy.


Cukrzyca typu 2 w dużym stopniu jest uwarunkowana genetycznie: zgodność zachorowań bliźniąt jednojajowych wynosi prawie 70%. Zarazem: główną przyczyną szybkiego wzrostu zachorowań na cukrzycę typu 2 są czynniki środowiskowe.


Geny odpowiedzialne za powstawanie cukrzycy typu 2 zazwyczaj ujawniają się tylko w niesprzyjających warunkach środowiskowych – zwiększonego dowozu kalorii, zwłaszcza pochodzących z cukrów prostych i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego  i zmniejszonej ilości wysiłku fizycznego.


Do zwiększonego ryzyka cukrzycy typu 2 może prowadzić już zachowanie matki w czasie ciąży – spożywanie przez nią w nadmiarze szkodliwych lub po prostu zbyt słodkich i zbyt tłustych produktów, a potem niezależnie od wieku nadmierne spożywanie w nadmiarze tych produktów. Fakt nieprawidłowego odżywiania się naszych dzieci jest niezaprzeczalny – mamy najwyższy wskaźnik dzieci otyłych i z nadwagą w całej Europie (obecnie kilkanaście procent). Dzieci, a potem dorośli, z otyłości wykonują mniej ćwiczeń fizycznych, często utrzymują nieprawidłowe nawyki żywieniowe nabyte w dzieciństwie i dalej tyją. To prowadzi do insulinooporności, czyli konieczne są większe stężenia insuliny do utrzymania prawidłowego stężenia glukozy. Długotrwała insulinooporność natomiast powoduje wyczerpanie komórek beta produkujących insulinę. Trzustka nie jest w stanie wyprodukować wystarczających ilości insuliny. Stężenie glukozy powoli wzrasta, pojawia się stan przedcukrzycowy, a potem cukrzyca typu 2.


Cukrzyca może rozwijać się bezobjawowo. Kto powinien badać się profilaktycznie?

Podwyższone stężenia glukozy przez wiele lat mogą nie dawać objawów. Typowe objawy cukrzycy, takie jak wzmożone pragnienie, wielomocz, i niewyjaśnione chudnięcie, pojawiają się wtedy, gdy stężenie glukozy wzrośnie powyżej 250 mg/dl, a więc gdy jest już bardzo wysokie. Można przez wiele lat (2-10) mieć podwyższone stężenia glukozy i nie zdawać sobie z tego sprawy. W tym czasie ulega przyspieszeniu rozwój miażdżycy tętnic, mogą częściej zdarzać się zakażenia (układu moczowego, skóry – świąd skóry, czyraki, pęknięcia naskórka), gdyż podwyższone stężenie glukozy obniża odporność, czasem oddaje się więcej moczu po posiłkach (wtedy glukoza wzrasta najbardziej), częściej dochodzi do chorób jamy ustnej np. paradontozy, aft.  


Ponieważ podwyższona glukoza nie boli, ani nie daje żadnych objawów (jak zresztą wiele innych chorób) konieczne jest okresowe wykonywanie badań kontrolnych. Jeżeli systematycznie wykonujemy przegląd samochodu, to możemy zadbać także o siebie. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego taki przegląd w kierunku cukrzycy powinna wykonać każda osoba bez czynników ryzyka po 40 roku życia co 3 lata, a jeżeli istnieje choć jeden czynnik ryzyka jeden  raz w roku niezależnie od wieku.


Jakie to czynniki?

Przede wszystkim: nadwaga lub otyłość (BMI powyżej 25 kg/m2), cukrzyca typu 2 w najbliższej rodzinie, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, a u kobiet dodatkowo przebyta cukrzyca ciążowa, urodzenie dużego dziecka (>4 kg), PCOS (zespół policystycznych jajników).


Jak się badać?

W większości przypadków (70-90%) wykonanie badania stężenia glukozy na czczo we krwi wystarczy do stwierdzenia nieprawidłowości. W niewielkiej grupie osób (starsze, dość szczupłe, czasem u kobiet z PCOS może zdarzyć się, że, zwłaszcza w początkowym okresie choroby, będzie podwyższone tylko stężenie glukozy po posiłku. W tych grupach osób można, jako badanie przesiewowe, wykonać test doustnego obciążenia glukozą 75 g. U kobiet z PCOS takie badanie warto wykonać raz na 2 lata, a u starszych osób z graniczną, ale prawidłową glikemią na czczo, gdy mają więcej niż jeden czynnik ryzyka cukrzycy.


Jeżeli nierozpoznana cukrzyca trwa dłużej, wzrost stężenia glukozy we krwi dotyczy w końcu także wartości na czczo i po  posiłku, dlatego zaawansowaną cukrzycę łatwo wykryć wykonując tylko badania stężenia glukozy na czczo.


Już niedługo w cyklu artykułów postaram się przedstawić praktyczne aspekty życia z cukrzycą, mity i prawdy jakie krążą w sieci na temat tej choroby a także praktyczne wskazówki dla osób z cukrzycą i ich otoczenia.


 

Anna Maria Krytka

 

 

Zostaw komentarz

©Pewna Pani. All Right Reserved.

Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić Twoje doświadczenia. Zakładamy, że się z tym zgadzasz, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. OK Więcej

Polityka prywatności i plików cookie